Η ισοπέδωση ενός ( ακόμη ) νόμου - του Κώστα Μπούντα

Η Βουλή των Ελλήνων ψηφίζει νόμους , τους οποίους καλούνται οι κυβερνήσεις και οι αρμόδιοι υπουργοί να εφαρμόσουν .

Αυτό είναι κάτι που το ξέρουμε όλοι .

Από εικοσαετίας ,τουλάχιστον , πρόβαλε επιτακτική η ανάγκη για τη θεσμοθέτηση πρακτικά εφαρμόσιμων μέτρων για την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων

Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορούσαν

1. Το γεγονός της απόσυρσης ή απαγόρευσης δεκάδων σκευασμάτων από την ΕΕ , διότι απλά η ζημιά που προκαλούσαν - και μάλιστα μακροχρόνια - ήταν προφανώς πολύ μεγαλύτερη από το προσδοκόμενο όφελος
2. Τα στατιστικά στοιχεία έδειχναν ότι στους αγρότες  - σαν τάξη εργαζομένων -  είχαμε ( και δυστυχώς έχουμε ακόμη) σημαντικά υψηλά ποσοστά εμφάνισης νεοπλασμάτων - δηλαδή καρκίνων  .
3. Στοιχεία πολλών μακροχρόνιων ερευνών πανεπιστημιακών ειδικών έδειχναν  και δείχνουν , ότι τα κρούσματα νεοπλασμάτων – δηλαδή καρκίνων - στον αγροτικό πληθυσμό και ιδιαίτερα τους χρήστες γεωργικών φαρμάκων , ήταν διπλάσια έως τετραπλάσια από αυτά στον αστικό πληθυσμό – κατ αναλογία πληθυσμού βέβαια .
4. Οι πιέσεις του ΓΕΩΤΕΕ αλλά και άλλων  φορέων ήταν συνεχείς , αλλά δυστυχώς συναντούσαν την αδιαφορία ή την χαλαρότητα των αρμοδίων.

Το 2009 -10 άρχισε να φαίνεται κάποιο φως με την συγγραφή ενός σχετικού νόμου για την «Ορθολογική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων» επί υπουργίας της κ. Μπατζελή , ολοκληρώθηκε επί υπουργίας του κ. Σκανδαλίδη ( νόμος 4036/2012) και έμελε να εφαρμοσθεί  στην πράξη αρχικά επί υπουργίας του κ. Τσαυτάρη και πρόσφατα επί υπουργίας του κ. Αποστόλου  .

Να σημειώσω ότι στον εν λόγω νόμο ενσωματώθηκε πλήρως η οδηγία 128/2011 του Ευρωκοινοβουλίου , που αφορούσε ακριβώς το ίδιο θέμα – την ορθολογική χρήση των γεωργικών φαρμάκων .

Κατά την ταπεινή μου γνώμη , ο νόμος κάλυπτε με πολύ μεγάλη πληρότητα τα ανάλογα θέματα και εναρμόνιζε την ελληνική νομοθεσία με την αντίστοιχη κοινοτική – δεδομένου ότι τότε στην ΕΕ των 15 ήμασταν το «μαύρο πρόβατο» στο θέμα της εναρμόνισης της νομοθεσίας .

Από το σύνολο του νόμου σε τρία σημεία θα αναφερθώ :

στα μέτρα για τα παράνομα φυτοφάρμακα ,

στη συνταγογράφηση των γεωργικών φαρμάκων και

στην πιστοποίηση γνώσεων και ικανοτήτων των αγροτών που τα χρησιμοποιούν .

Ως προς τα «παράνομα» φυτοφάρμακα – που είναι ήδη μεγάλο πρόβλημα και διογκώνεται -  προβλέπονται αυστηρά μέτρα , με τη μορφή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων .

Η αλήθεια είναι ότι το πρώτο  διάστημα από την εφαρμογή του νόμου , έπεσαν κάποια «πυροτεχήματα» - με συλλήψεις παράνομων εισαγωγέων ( ορισμένοι 2 και 3 φορές ) που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού  και μετά τίποτε .

Το γεγονός είναι ότι στη χώρα μας τέτοιου είδους πρόστιμα δύσκολα επιβάλλονται και ακόμη πιο δύσκολα εισπράττονται

Για να επιβληθούν όμως και αυτά , πρέπει  να γίνονται και οι ανάλογοι έλεγχοι , που λόγω έλλειψης προσωπικού αλλά και αρμοδιοτήτων δυστυχώς δεν γίνονται .

Άρα στο θέμα αυτό ο νόμος δεν κάνει καθόλου αισθητή την παρουσία του .

Στο σημείο αυτό θέλω να επισημάνω ιδιαιτέρως ότι η διακίνηση και χρήση παράνομων γεωργικών φαρμάκων  πέραν των πολλών άλλων κινδύνων ,  μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην εμπορία αγροτικών προϊόντων και στην αξιοπιστία της ασφάλειάς τους .

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αλμερίας στην Ισπανία, μιας πολύ  δυναμικής αγροτικής περιοχής, όπου έξι χρόνια μετά την αποκάλυψη για χρήση παράνομων φυτοφαρμάκων σε πιπεριές θερμοκηπίου ,  οι πωλήσεις εξακολουθούν να παραμένουν αισθητά μειωμένες

Ως προς τη συνταγογράφηση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων , προκειμένου να καταλήξουν σε μια μορφή εφαρμογής χρειάστηκαν συζητήσεις επί συζητήσεων και αντιπαραθέσεων  σχετικά με το ποιος θα συνταγογραφεί , αν θα είναι πιστοποιημένος και από ποιόν φορέα , αν θα εισπράττεται αμοιβή και πολλά άλλα .

Αρχικά προβλεπόταν μια διαδικασία ανάλογη με τη συνταγογράφηση των ανθρώπινων σκευασμάτων , με επί τόπου επίσκεψη , έκδοση έγγραφης συνταγής κλπ   και τελικά  κατέληξαν απλώς να καταγράφονται τα αγοραζόμενα σκευάσματα  , από τον πωλητή σε μια ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου και να συνοδεύονται από μια συνταγή που θα εκδίδει ο ίδιος πωλητής .                                                                       Το υπουργείο  έτσι θα μπορεί με δειγματοληπτικούς διοικητικούς ελέγχους  να ερευνά αν συνταγογραφούνται εγκεκριμένα σκευάσματα και αν αντιστοιχούν στο είδος και την έκταση των καλλιεργειών  του παραγωγού .

Έτσι , δυστυχώς , μια ουσιαστική διαδικασία , μετατράπηκε σε εντελώς τυπική , που απλά προσθέτει μεγάλη γραφειοκρατία κυρίως στο κατάστημα πώλησης  .

Ως προς την πιστοποίηση των αγροτών που χρησιμοποιούν τα σκευάσματα , για να μπορούν να αγοράζουν τα σκευάσματα στο άμεσο μέλλον , στην  οδηγία 128 του ευρωκοινοβουλίου τονίζεται με έμφαση ότι :       

« Έχει πρωταρχική σημασία να συγκροτήσουν τα κράτη μέλη συστήματα τόσο αρχικής όσο και συμπληρωματικής κατάρτισης για τους διανομείς, τους συμβούλους και τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, καθώς και συστήματα πιστοποίησης ώστε όσοι χρησιμοποιούν ή πρόκειται να χρησιμοποιήσουν στο μέλλον γεωργικά φάρμακα να έχουν πλήρη γνώση των πιθανών κινδύνων για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον και των κατάλληλων μέτρων μείωσης των κινδύνων αυτών στο μέγιστο δυνατό βαθμό»

Το ζητούμενο λοιπόν ήταν και είναι η κατάρτιση και η κατά τακτά χρονικά διαστήματα επανακατάρτιση όλων των εμπλεκομένων και ειδικά των αγροτών στα σχετικά με τα γεωργικά φάρμακα θέματα .

Και όταν λέμε «σύστημα κατάρτισης» και «πιστοποίηση γνώσεων και δεξιοτήτων» των χρηστών γεωργικών φαρμάκων , αυτό σημαίνει κατάρτιση με βάση εγκεκριμένο πρόγραμμα θεωρητικής κατάρτισης και πρακτικής άσκησης , από πιστοποιημένους εκπαιδευτές σε πιστοποιημένα κέντρα και εξετάσεις υπο την επίβλεψη ανεξάρτητης πιστοποιημένης αρχής .

Αρχικά έγιναν σκέψεις για θεωρητική κατάρτιση , πρακτική άσκηση και εξετάσεις πιστοποίησης με συνολική διάρκεια 20 ημερών – απορρίφθηκε γιατί θεωρήθηκε υπερβολικά μακροχρόνια .

Επανήλθαν με πρόταση για κατάρτιση 10 ημερών με την ίδια τύχη – απόρριψη .

Φάνηκε ότι καταλήγουμε σε κατάρτιση 3-4 ημερών ή 24 ωρών , για θεωρία , πρακτική και εξετάσεις  , αλλά ούτε εδώ «κάθησε η μπίλια» .

Τελικά καταλήξαμε στην μία ημέρα , ναι στη μια ημέρα όλα μαζί μαθήματα , πρακτική και εξετάσεις – τρία σε ένα  όπως λέμε – και μάλιστα προβάλετε το θέμα με αφίσες ορισμένων φορέων πιστοποίησης που είναι ανηρτημένες σε επίκαιρα σημεία και σε πολλά  καταστήματα πώλησης φαρμάκων , με κόστος 50-70 ευρώ ( παράβολο εξετάσεων και αμοιβή φορέα ) .

Αν αυτό δεν λέγεται ισοπέδωση του νόμου τότε πως μπορεί να λέγεται?

Τελικά ποιόν κοροϊδεύουμε ;

Μάλλον τους εαυτούς μας .

Θα μου πείτε , εδώ ο κόσμος «καίγεται» , έρχεται οικονομικός αρμαγεδόνας τους επόμενους μήνες , με εφορία , ΕΝΦΙΑ , εισφορές , ΦΠΑ, εκλογές (πάλι) ,  εσύ με αυτά ασχολείσαι ?

Ναι , γιατί η αγροτική καθημερινότητα έχει τους δικούς της ρυθμούς και ελάχιστα επηρεάζεται από τα πολιτικά παιχνίδια

Ναι , γιατί η αδιαφορία των υπευθύνων δεν προφυλάσσει ούτε τους χρήστες , ουτε τους καταναλωτές , ούτε το περιβάλλον , ούτε τις γενιές που έρχονται από τους κινδύνους της όποιας λαθεμένης χρήσης των γεωργικών φαρμάκων .

Ναι , γιατί η αδιαφορία των υπευθύνων δεν βοηθάει στην  βελτίωση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των αγροτικών μας προϊόντων , δεδομένου ότι οι αγορές ζητούν όχι μόνο ποιοτικά αλλά και ασφαλή προϊόντα .

Ναι , γιατί η χαλαρότητα αυτή δείχνει  για μια ακόμη φορά τη νοοτροπία που κουβαλάμε .

Δείχνει ότι δεν αλλάζουμε , απλά θέλουμε να βολευόμαστε με κάθε τρόπο .

Έτσι το επίσημο κράτος , που ανέχεται την ισοπέδωση του νόμου , ουσιαστικά «επενδύει» και προωθεί συνειδητά την « άγνοια κινδύνου»  στον αγροτικό κόσμο  .

Έχεται δεί πολλούς παραγωγούς να παίρνουν μέτρα αυτοπροστασίας φορώντας φόρμα , γάντια , μάσκα ?

Έχεται δεί να υπάρχει κάποια τάξη και ασφάλεια στους χώρους υδροληψίας και απόρριψης των κενών συσκευασίας ?

Πως ελέγχεται ο χρόνος μεταξύ τελευταίου ψεκασμού και συγκομιδής ?

Τα συμπεράσματα ερευνών , το τι γίνεται αλλού με το θέμα αυτό δεν θα τα λάβουμε ποτέ σοβαρά υπόψη μας ?

Αν αυτά τα γνώριζαν θα τα διόρθωναν , θα τα απέφευγαν , θα αυτοπροστατεύονταν .

Τελικά δεν θα αλλάξουμε ποτέ εμείς ?

  

Ακούγεται  ότι  στα σεμινάρια που ήδη γίνονται , δίνουν εξετάσεις άλλα άτομα αντί άλλων – αυτό μπορεί να ελεγχθεί και πρέπει να γίνεται με αυστηρότητα .

Η όλη κατάσταση – μια που διάγουμε εκλογική περίοδο  - μου θυμίζει το πελατειακό κράτος που προσέφερε τα διπλώματα οδήγησης κατευθείαν στο σπίτι , εις χείρας του «δικαιούχου» με αντάλλαγμα βέβαια αρκετά ψηφαλάκια .

Λέτε να έχουμε ανάλογα και παρόμοια κρούσματα και τώρα ?

Η υπεύθυνη πολιτεία , όλα τα παραπάνω τα ανέχεται και τα εγκρίνει ?

Η ασφαλής και αποτελεσματική χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων ,

πρέπει να είναι σταθερή επιδίωξη όλων των εμπλεκομένων .

Είναι ευθύνη όλων μας και κυρίως της υπεύθυνης πολιτείας , να ενθαρρύνουμε την όσο γίνεται καλύτερη γνώση και κατανόηση των μέτρων που πρέπει να εφαρμόζονται ή να αποφεύγονται από τους τελικούς χρήστες .

Την απαξίωση  προς τον αγροτικό τομέα και τον αγρότη , όπως και από όποιον αυτή εκδηλώνεται , την πληρώνει και θα την πληρώνει η ελληνική κοινωνία με την μεγάλη διατροφική εξάρτηση από τρίτες χώρες και με τις όποιες και όσες αναμενόμενες  συνέπειες στα θέματα διατροφικής ασφάλειας .

Ο πρωτογενής μας τομέας δεν έχει εξαντλήσει τις δυνατότητές του ,  η γεωργία μας  συμπορεύεται με την ιστορία μας, είναι ο σημαντικός τομέας απασχόλησης των κατοίκων στην περιφέρεια , μπορεί να παράξει άμεσα πλούτο και θέσεις εργασίας , είναι ο πολλαπλασιαστής του εθνικού μας εισοδήματος .

Τα αναφέρω αυτά γιατί μήνες τώρα η ανάπτυξη , είναι μια λησμονημένη έννοια .

Και μέσα σε όλα αυτά να και οι εκλογές – όλα τα είχαμε αυτό μας έλειπε .

Κάλπες για τρίτη φορά μέσα σε 7 μήνες , τέταρτη πότε ? Τον Δεκέμβριο ?

Εκλογές που γίνονται κατά βάση για να ικανοποιηθούν κομματικά τερτίπια , για να μετρηθούν πάλι τα «κομματικά κουκιά» δεν μπορεί να θεωρηθούν χρήσιμες .

Εκλέγουμε τους πολιτικούς για να παίρνουν αποφάσεις και να βρίσκουν λύσεις , όχι κάθε τρείς και λίγο να κάνουν εκλογές .

Για ένα μήνα σχεδόν , με ημιθανή οικονομία , θα βλέπουμε κάθε μέρα σχεδόν τις ίδιες γνωστές φιγούρες πολιτικών , να μιλάει ο ένας πάνω στη φωνή του άλλου , σε μια ανούσια πολιτική αντιπαράθεση , να αναμασούν τα ίδια και τα ίδια χωρίς να καταλήγουν σε κάτι πραγματικά χρήσιμο - συζητήσεις πολύ κατώτερες των περιστάσεων

Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα ακούσουμε περισσότερες αλήθειες , ή έστω λιγότερα ψέματα , ότι οι πολιτικοί μας θα ξεφύγουν από τον κανόνα « άλλα να λένε , άλλα να εννοούν και τελικά άλλα να κάνουν».

Τα κόμματά  οφείλουν  τώρα να πάρουν τις μεγάλες και δύσκολες αποφάσεις , που θα μας κρατήσουν όρθιους .

Είναι απόλυτη ανάγκη να προχωρήσουν με εθνική συνεννόηση στις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις , χωρίς να υποκύπτουν στις λαϊκίστικες πιέσεις των εσωτερικών  τους δυνάμεων , αλλά ούτε και  των προνομιούχων συντεχνιών , που στο παρελθόν δημιούργησαν κι εξέθρεψαν .

Η  κουλτούρα της πολιτικής αντιπαροχής πρέπει να τελειώσει οριστικά και εμείς όλοι για να ξεφύγουμε από καταστάσεις που μας οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα πρέπει να μετατραπούμε από κοινωνία πελατών σε κοινωνία πολιτών .

                                                                     

                                                                                                                              Κώστας Μπούντας

Γεωπόνος

kmpountas@gmail.com